Οι Μαρξιστές που Απέτυχαν στο Τεστ

1 ΙΟΥΛΗ – Από τις 7 Οκτωβρίου 2023, το Ισραήλ βρίσκεται στην επίθεση για να συντρίψει τους Παλαιστίνιους και να εξουδετερώσει κάθε αντίσταση στη σιωνιστική γενοκτονία στην περιοχή. Με την επίθεση στο Ιράν, ο Νετανιάχου κινήθηκε ενάντια στο σημαντικότερο αντίβαρο του Ισραήλ και στο πιο μακροχρόνιο αγκάθι στο πλευρό του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Οι βομβαρδισμοί των ΗΠΑ έθεσαν τη στρατιωτική ισχύ της Αμερικής πίσω από την επίθεση του Ισραήλ, τον κέρβερό τους στην περιοχή. Η επίθεση των ΗΠΑ είχε ως στόχο όχι μόνο να ενισχύσει τον έλεγχό τους στη Μέση Ανατολή, αλλά και σε μια εποχή που η αμερικανική αυτοκρατορία βρίσκεται σε παρακμή, να στείλει ένα μήνυμα στον κόσμο ότι οποιαδήποτε αντίσταση θα αντιμετωπιστεί με συντριπτική ισχύ.

Από την πλευρά του Ισραήλ και των ΗΠΑ, αυτός ήταν ένας αντιδραστικός πόλεμος επιθετικότητας. Ήταν μια επέκταση της δολοφονικής επίθεσης του Νετανιάχου εναντίον της Γάζας, με στόχο να δώσει στους σιωνιστές σφαγείς ελεύθερο πεδίο δράσης στην περιοχή και να αφοπλίσει και να υποτάξει το Ιράν στους ιμπεριαλιστές. Το Ιράν, από την άλλη πλευρά, δεν πολεμούσε για να καταπιέσει κανέναν. Διεξήγαγε έναν δίκαιο και αναγκαίο πόλεμο για να υπερασπιστεί τη χώρα από την επίθεση των καταπιεστικών δυνάμεων που κυριαρχούν στην περιοχή. Μια νίκη του Ιράν θα εμπόδιζε τη σφαγή των Παλαιστινίων από το Ισραήλ και θα αποδυνάμωνε τον στραγγαλισμό της Μέσης Ανατολής από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Θα έδινε μια ισχυρή ώθηση στον αγώνα των καταπιεσμένων σε όλο τον κόσμο, και όχι λιγότερο στους εργάτες στις ΗΠΑ.

Τώρα έχει τεθεί μια ασταθής εκεχειρία, με όλες τις πλευρές να ισχυρίζονται ότι έχουν νικήσει και κανένα από τα υποκείμενα προβλήματα να μην έχει επιλυθεί. Το Ισραήλ φαίνεται να έχει προκαλέσει μεγαλύτερες ζημιές στο Ιράν, αλλά δεν κατάφερε να εξουδετερώσει το Ιράν ως περιφερειακή δύναμη. Οι ΗΠΑ έκαναν επίδειξη δύναμης, προσπαθώντας να αναγκάσουν το Ιράν να αποδεχτεί μια ταπεινωτική ειρηνευτική συμφωνία που θα αφόπλιζε τη χώρα και θα δυσφήμιζε το καθεστώς. Αλλά το Ιράν δεν συνθηκολόγησε. Προκάλεσε ζημιές στο Ισραήλ, αλλά δεν άλλαξε την ισορροπία των δυνάμεων στην περιοχή. Η κατάσταση βρίσκεται σε αδιέξοδο.

Ένα πράγμα είναι σαφές, ότι το εργατικό κίνημα δεν έπαιξε κανένα ρόλο σε αυτή τη σύγκρουση, σε κανένα μέρος του κόσμου. Είναι ενδεικτικό ότι η αντιπολίτευση μέσα στο κίνημα MAGA είχε περισσότερο βάρος. Στο Ισραήλ και στις ΗΠΑ, οι ηγέτες των σωματείων είτε υποστήριξαν τον πόλεμο των δικών τους κυβερνήσεων είτε δεν είπαν τίποτα. Η μικρή αντίσταση που υπήρξε σε όλο τον κόσμο κυριαρχήθηκε από τον πασιφισμό. Είναι πραγματικό σημάδι αδυναμίας το γεγονός ότι οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές μπόρεσαν να ξεκινήσουν πόλεμο και το εργατικό κίνημα ήταν άφαντο.

Τι έπρεπε να κάνουν οι Μαρξιστές για να προωθήσουν τον αγώνα για την επανάσταση υπό αυτές τις συνθήκες; Ήταν απαραίτητο να αγωνιστούμε για να γίνει η εργατική τάξη αποφασιστικός παράγοντας. Σε πρώτη φάση, αυτό σήμαινε να πάρουμε σωστή θέση για τον πόλεμο. Ο επαναστατικός Μαρξισμός πάντα τάσσεται στο πλευρό των καταπιεσμένων εθνών ενάντια στις αρπακτικές μεγάλες δυνάμεις. Στον τρέχοντα πόλεμο, η στάση υπέρ της νίκης του Ιράν και της ήττας των ΗΠΑ και του Ισραήλ ήταν το βασικό και απαραίτητο σημείο εκκίνησης. Αυτό περιλαμβάνει την υπεράσπιση του δικαιώματος του Ιράν στα πυρηνικά όπλα, ένα βασικό μέτρο αυτοάμυνας για τις καταπιεσμένες χώρες. Αλλά ήταν επίσης απαραίτητο να αγωνιστούμε για την ανεξάρτητη κινητοποίηση της εργατικής τάξης, ενάντια στην εξάρτηση από τη συμμαχία BRICS, το ιρανικό καθεστώς ή οποιαδήποτε άλλη καπιταλιστική δύναμη για την πάλη κατά του ιμπεριαλισμού.

Η Μαρξιστική αριστερά απέτυχε κατά κράτος σε αυτό το τεστ. Ορισμένες τάσεις, όπως η Διεθνής Σοσιαλιστική Εναλλακτική (International Socialist Alternative-ISA), συνθηκολόγησαν άμεσα με τον ιμπεριαλισμό, εξισώνοντας τις ΗΠΑ με το θύμα τους. Άλλες, όπως η Διεθνής Κομμουνιστική Τάση (International Communist Tendency-ICT), κατέληξαν στην ίδια θέση με αριστερίστικη επιχειρηματολογία κατά της υποστήριξης σε οποιοδήποτε αστικό κράτος, αρνούμενες τη θεμελιώδη διάκριση μεταξύ καταπιεσμένων και καταπιεστικών εθνών. Οι περισσότερες Μαρξιστικές ομάδες δεν ήταν ανοιχτά σοσιαλσοβινιστικές: αντιτάχθηκαν στον πόλεμο και καταδίκασαν το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, αλλά παρόλα αυτά αρνήθηκαν να υπερασπιστούν το Ιράν. Ορισμένες οργανώσεις τάχθηκαν στο πλευρό του Ιράν, υποστηρίζοντας παράλληλα το αντιδραστικό καθεστώς του.

Σε όλο τον κόσμο, μόνο λίγες τάσεις πήραν τη σωστή θέση για την υπεράσπιση του Ιράν σε ταξικές γραμμές. Αλλά οι περισσότερες από αυτές το έκαναν μόνο στα χαρτιά. Για να αναδειχθεί η εργατική τάξη ως παράγοντας σε αυτή την κατάσταση, δεν αρκούσε απλώς η υιοθέτηση μιας επίσημα ορθόδοξης θέσης. Ήταν αναγκαίο να δωθεί μάχη για να κινητοποιηθεί το εργατικό κίνημα και να δράσει βάσει αυτής της θέσης.

Τα Καθήκοντα των Μαρξιστών στο Ιράν

Το κύριο επιχείρημα διεθνώς κατά της υπεράσπισης του Ιράν στον πόλεμο είναι ότι το καθεστώς καταπιέζει βάναυσα τον πληθυσμό της χώρας. Προφανώς αυτό είναι αλήθεια. Πρώτα απ’ όλα, αυτό είναι ένα πρόβλημα για την ιρανική αριστερά, η οποία κάνει ένα από τα δύο λάθη σε αυτό το θέμα. Το ένα είναι να απορρίψει την υπεράσπιση του Ιράν σε αυτόν τον πόλεμο επειδή το καθεστώς είναι αντιδραστικό και καταπιεστικό και θα ενισχυόταν από μια νίκη. Αυτό είναι ένα λάθος που κάνουν οι κομμουνιστές της οργάνωσης Manjanigh. Η ήττα του Ιράν από τις ΗΠΑ και το σιωνιστικό Ισραήλ δεν θα ήταν μόνο μια ήττα για το καθεστώς, αλλά ένα καταστροφικό πλήγμα για όλους όσους ζουν στο Ιράν – αρκεί να δούμε τι σήμαινε η αλλαγή καθεστώτος που επιτεύχθηκε από τις ΗΠΑ στο Ιράκ, το Αφγανιστάν, τη Λιβύη και τη Συρία. Μια νίκη των ΗΠΑ/σιωνιστών θα έθετε το εργατικό κίνημα σε πολύ χειρότερη θέση για να αγωνιστεί.

Το αν η νίκη του Ιράν θα ενδυναμώσει το καθεστώς θα εξαρτηθεί από την ίδια τη Μαρξιστική αριστερά. Αυτό που ενισχύει περισσότερο τους ηγέτες του Ιράν είναι οι αριστεροί να μένουν αδρανείς όταν η χώρα δέχεται επίθεση – αφήνοντας το καθεστώς των μουλάδων ως τη μόνη αντιιμπεριαλιστική δύναμη. Το να αφήσουν οι αριστεροί τα λάβαρά τους και να επευφημούν το καθεστώς θα το ενδυνάμωνε πράγματι. Για να υπονομεύσει πραγματικά το καθεστώς, η Μαρξιστική αριστερά έπρεπε να προωθήσει τη δική της στρατηγική για την υπεράσπιση της χώρας, δείχνοντας σε κάθε βήμα πώς ο αντιδραστικός χαρακτήρας του καθεστώτος αποτελούσε εμπόδιο σε αυτό το καθήκον.

Το ιρανικό καθεστώς αντλεί το κύρος του από την εναντίωσή του στον ιμπεριαλισμό και τη στάση του ως υπερασπιστής των Σιιτών, μιας καταπιεσμένης μειονότητας σε ολόκληρη την περιοχή. Από την ανατροπή του Σάχη το 1979, της μαριονέτας των ΗΠΑ, το καθεστώς συνεχίζει να αμφισβητεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ και του σιωνισμού. Το κύμα εθνικής ενότητας που σάρωσε το Ιράν μετά τις επιθέσεις του Ισραήλ και των ΗΠΑ φανερώνει οτι αυτό το συναίσθημα είναι βαθιά ριζωμένο. Αρνούμενοι να υπερασπιστούν το Ιράν, οι αριστεροί αποξένωσαν μόνο τους εαυτούς τους και δικαίως καταδικάστηκαν από τις μάζες.

Η χρεοκοπία αυτής της θέσης φαίνεται πιο καθαρά όταν τίθεται συγκεκριμένα. Τι θα σήμαινε για τους εργάτες στο Ιράν να αντιταχθούν στον πόλεμο; Θα σήμαινε ότι θα προσπαθούσαν ενεργά να σταματήσουν τη στρατιωτική δραστηριότητα της ιρανικής κυβέρνησης, για παράδειγμα σταματώντας την παραγωγή και τη μεταφορά όπλων. Αυτό θα ήταν μια εντελώς αντιδραστική απάντηση. Θα βοηθούσε μόνο τους Ισραηλινούς και τις ΗΠΑ να κυριαρχήσουν στη χώρα. Αντίθετα, στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ, η δράση των εργατών για να σταματήσουν τη ροή όπλων θα ήταν μια προοδευτική δράση.

Το δεύτερο λάθος που κάνει η ιρανική αριστερά είναι ότι εγκαταλείπει την εναντίωσή της στο καθεστώς κατά τη διάρκεια του πολέμου. Στην πραγματικότητα, είναι αυτοκτονικό να βασίζεται κανείς στο καθεστώς για την υπεράσπιση της χώρας, όπως δείχνει η περίοδος από τις 7 Οκτωβρίου και μετά. Η Τεχεράνη απέτυχε να οργανώσει μια σοβαρή εναντίωση, ενώ το Ισραήλ λεηλάτησε τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, αποκεφάλισε τη Χεζμπολάχ και εισέβαλε στη Συρία. Αυτό απομόνωσε τη χώρα και την αποδυνάμωσε απέναντι στην επίθεση των ΗΠΑ και του Ισραήλ.

Ο αντιδραστικός χαρακτήρας του ιρανικού καθεστώτος υπονομεύει την εναντίωσή του στον ιμπεριαλισμό. Δεδομένου ότι βασίζεται στην ελίτ της χώρας, το να καλέσει τις φτωχές μάζες στον αγώνα απειλεί τα υλικά του προνόμια. Ο σιιτικός σεχταριστικός χαρακτήρας του αποξενώνει τις γυναίκες και τις θρησκευτικές μειονότητες, ενώ ο περσικός εθνικισμός του τον καθιστά εχθρό των λαών των Κούρδων, Μπαλούχ και Αζέρων, οι οποίοι κρατούνται με τη βία εντός του Ιράν. Αυτό ώθησε πολλές κουρδικές και γυναικείες ομάδες είτε να υποστηρίξουν το Ισραήλ στον πόλεμο είτε, όπως η Komala/Κομμουνιστικό Κόμμα του Ιράν και η σοσιαλίστρια-φεμινίστρια Φρίντα Αφάρι, να αρνηθούν να υπερασπιστούν το Ιράν στην επίθεση.

Στο τρέχον πλαίσιο, οι Μαρξιστές στο Ιράν πρέπει να αγωνιστούν για να κινητοποιήσουν τους Πέρσες εργάτες και αγρότες, τις γυναίκες και τις εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες για την υπεράσπιση της χώρας με βάση μέτρα που θα ενισχύσουν τους καταπιεσμένους. Όλα τα καλύτερα μέτρα για την υπεράσπιση της χώρας απαιτούν αγώνα ενάντια στο καθεστώς. Η προάσπιση του δικαιώματος των Κούρδων και άλλων εθνικών μειονοτήτων να σχηματίσουν τα δικά τους ξεχωριστά κράτη είναι ο πιο σίγουρος δρόμος για την οικοδόμηση μιας συμμαχίας με τους Κούρδους, τους Μπαλούχ και τους Αζέρους μαχητές που είναι βαθιά αφοσιωμένοι στην απελευθέρωση των λαών τους. Η απαίτηση για το τέλος της κρατικής θρησκείας και την ελευθερία από τη μαντίλα θα υπονομεύσει τα φιλοϊμπεριαλιστικά στοιχεία στο γυναικείο κίνημα και θα φέρει τις εργαζόμενες γυναίκες στον αντιιμπεριαλιστικό αγώνα. Ο έλεγχος των εργοστασίων και της γης από τους εργάτες και η διαγραφή του χρέους των αγροτών θα δώσουν τεράστια ώθηση στην υπεράσπιση της χώρας. Αυτά τα μέτρα θα αποτελέσουν φάρο για τους λαούς της Μέσης Ανατολής, καθώς και για τους εργάτες στον ιμπεριαλιστικό κόσμο.

Το Κόμμα Τουντέχ του Ιράν απέτυχε στο τεστ τόσο για την υπεράσπιση της χώρας όσο και για την υπεράσπιση των καταπιεσμένων. Έγραψε δηλώσεις που καλούσαν στην υπεράσπιση του Ιράν, αλλά εξέδωσε επίσης μια κοινή ανακοίνωση με το Κομμουνιστικό Κόμμα του Ισραήλ που δεν πήρε καν θέση για τον πόλεμο, αλλά καταδίκασε τη στρατιωτική δράση και τον πυρηνικό εξοπλισμό και των δύο πλευρών («Σταματήστε τις δολοφονίες! Τερματίστε τον πόλεμο τώρα!», solidnet.org, 17 Ιουνίου). Αντί να κερδίσει τις ιρανικές μάζες από το καθεστώς, το Τουντέχ παραχώρησε την ηγεσία του αντιιμπεριαλιστικού αγώνα στους μουλάδες. Ταυτόχρονα, το Τουντέχ επέμεινε στην υπεράσπιση της «εδαφικής ακεραιότητας της πατρίδας», συνθηκολογώντας έτσι με το περσικό σοβινιστικό καθεστώς και υποστηρίζοντας τη βίαιη διατήρηση των εθνικών μειονοτήτων εντός του Ιράν. Μια νέα πορεία είναι απαραίτητη για την ιρανική αριστερά!

Σοσιαλσοβινιστική Συνθηκολόγηση στη Δύση

Όταν η διακυβέρνηση Τραμπ επιτέθηκε στο Ιράν, υπήρξε ελάχιστη αντίσταση στις ΗΠΑ. Το κύριο πρόβλημα του Δημοκρατικού Κόμματος με τους βομβαρδισμούς στο Ιράν ήταν ότι δεν είχαν εγκριθεί από το Κογκρέσο. Φιλελεύθεροι πολιτικοί όπως ο Μπέρνι Σάντερς και η Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ βρήκαν κοινό έδαφος με την αντιπολίτευση του MAGA, υποστηρίζοντας ότι ένας νέος δαπανηρός «αιώνιος πόλεμος» θα έθετε σε κίνδυνο τα ευρύτερα συμφέροντα των ΗΠΑ. Οι ηγέτες των σωματείων είτε χαιρέτισαν τους βομβαρδισμούς – όπως ο Χάρολντ Ντάγκετ της Διεθνούς Ένωσης Λιμενεργατών (ILA) – είτε δεν είπαν τίποτα, όπως ο Σον Φέιν του Ενωμένου Συνδικάτου Εργατών Αυτοκινήτων (UAW). Στην ουσία, το πρόβλημα είναι ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι υποστηρίζουν την αμερικανική αυτοκρατορία και συμφωνούν στην ανάγκη να αφοπλιστεί και να υποταχθεί το Ιράν.

Το καθήκον των επαναστατών στις ΗΠΑ σε αυτό το πλαίσιο ήταν να παλέψουν κατά αυτής της επίθεσης: να σταθούν για τη νίκη του Ιράν και την ήττα των «δικών» τους ιμπεριαλιστών κυβερνώντων. Όπως εξήγησε ήδη ο Λένιν κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου:

Για να αναδειχθεί η εργατική τάξη ως παράγοντας σε αυτή τη σύγκρουση, ήταν απαραίτητο να δημιουργηθεί ένα ρήγμα ανάμεσα στους ηγέτες των σωματείων, τους φιλελεύθερους και τους σοσιαλδημοκράτες που υποστηρίζουν την ιμπεριαλιστική τάξη πραγμάτων που κυριαρχείται από τις ΗΠΑ, και τους εργάτες, που συμπιέζονται να πληρώσουν το κόστος για να διατηρηθεί η αμερικανική κυριαρχία στον κόσμο.

Τι έκανε η άκρα αριστερά; Η Διεθνής Σοσιαλιστική Εναλλακτική – ISA έγραψε:

Πίσω από την αδιαμφισβήτητη κοινοτοπία ότι η μαζική πάλη της εργατικής τάξης είναι η μόνη λύση, η ISA εξισώνει τις ΗΠΑ, την κυρίαρχη ιμπεριαλιστική δύναμη στον κόσμο, με το Ιράν, μια χώρα που έχει καταστραφεί από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Το συμπέρασμα αυτής της ανάλυσης είναι ότι η ISA δεν παίρνει πλευρά.

Η ISA συνεχίζει με πομπώδη λόγια για τη διεθνή ενότητα της εργατικής τάξης:

Η αλήθεια είναι ότι οι οργανώσεις της εργατικής τάξης δεν θα ενωθούν ποτέ «πέρα από τα σύνορα και τις κοινότητες για να αγωνιστούν για ένα κοινό μέλλον» – εκτός αν το εργατικό κίνημα στις ιμπεριαλιστικές χώρες πάρει ενεργά θέση ενάντια στις καταστροφές και την υποδούλωση του Παγκόσμιου Νότου από τις «δικές» του άρχουσες τάξεις.

Πασιφιστική Σύγχυση

Απειλώντας να σύρουν τη Μέση Ανατολή σε έναν περιφερειακό πόλεμο, οι επιθέσεις του Ισραήλ και των ΗΠΑ εναντίον του Ιράν προκάλεσαν ανεπιθύμητα σοκ στους ηγέτες των άλλων ιμπεριαλιστικών χωρών της Δύσης και της Ιαπωνίας. Εξέδωσαν μεγαλοπρεπείς δηλώσεις για ειρήνη, αποκλιμάκωση και διαπραγματεύσεις. Αλλά μιας και αυτές οι λακέδικες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις εξαρτώνται πλήρως από τις ΗΠΑ για τη θέση τους στο τραπέζι, τρέχουν όπου τους πετάξουν το κόκκαλο οι ΗΠΑ. Έτσι, ενώ αρχικά εναντιώθηκαν στον πόλεμο κατά του Ιράν, τελικά χαιρέτισαν τους βομβαρδισμούς του Τραμπ ως πράξη «ειρήνης».

Σε αυτές τις χώρες, η πασιφιστική τάση στην ηγεσία των σωματείων και μεταξύ των φιλελεύθερων αντανακλούσε την υποκριτική στάση της κυρίαρχης τάξης. Για τους ιμπεριαλιστές, το να πάρουν το μέρος του Ιράν είναι κόκκινη γραμμή. Το παλαιστινιακό κίνημα και οι διαμαρτυρίες κατά του πολέμου στο Ιράν πρόσεχαν ώστε να μην την ξεπεράσουν. Τι έκανε η άκρα αριστερά σε αυτές τις χώρες; Ως επί το πλείστον, έθεσε τα ίδια ακριβώς συνθήματα με τους φιλελεύθερους: «Σταματήστε τον πόλεμο», «Κάτω τα χέρια από το Ιράν» και πυρηνικός αφοπλισμός. Αυτό επισκίασε το θεμελιώδες ζήτημα ότι υπήρχε μια πλευρά που έπρεπε να υποστηριχθεί.

Η Επαναστατική Κομμουνιστική Διεθνής-ΕΚΔ παρουσιάζεται ως απόλυτα αφοσιωμένη στον αγώνα για την επανάσταση. Πώς τα πήγε λοιπόν στη δοκιμασία του πολέμου; Αφού δημοσίευσε μια σειρά μακροσκελών αναλυτικών άρθρων που συσκότισαν το πραγματικό περιεχόμενο του πολέμου, δέκα ημέρες μετά την έναρξή του, η ΕΚΔ εξέδωσε τελικά μια ανακοίνωση στην οποία αναγνώριζε:

Από αυτό, κατέληξαν σωστά στο συμπέρασμα: «Ο κύριος εχθρός βρίσκεται στη χώρα μας, και ο αγώνας για την απελευθέρωση των καταπιεσμένων εθνών είναι ο ίδιος με τον αγώνα ενάντια στην καπιταλιστική τάξη στη Δύση» >δική μας μετάφραση]. Ωστόσο, η ΕΚΔ εξακολουθεί να μην καταλήγει στο απαραίτητο συμπέρασμα από αυτή την ανάλυση, δηλαδή να πάρει θέση υπέρ του Ιράν στον πόλεμο. Μόνο στις 30 Ιουνίου – σχεδόν μια εβδομάδα μετά την εκεχειρία – η ΕΚΔ ανακοίνωσε: «Οι επαναστάτες κομμουνιστές στέκονται πλήρως στο πλευρό του Ιράν, παρόλο που δεν έχουμε καμία συμπάθεια για το πολιτικό καθεστώς των Αγιατολάχ, το οποίο είναι ένα αντιδραστικό, αντεργατικό καθεστώς» δική μας μετάφραση].

Καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου που διεξήγαγαν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, η ΕΚΔ δεν πήρε το μέρος του Ιράν. Δεν πρόκειται για θέμα διαφορετικής γλώσσας για να εκφραστεί η ίδια ιδέα. Στις δυτικές χώρες, όπου δραστηριοποιείται κυρίως η ΕΚΔ, μια πτέρυγα της ιμπεριαλιστικής αστικής τάξης προσπάθησε να χρησιμοποιήσει τις δίκαιες πασιφιστικές διαθέσεις των μαζών για να κινητοποιήσει την υποστήριξη για τα δικά της αρπακτικά συμφέροντα. Το να παρέμβει κανείς ως επαναστάτης σήμαινε να εκθέσει τον υποκριτικό πασιφισμό της άρχουσας τάξης και να δείξει στις μάζες ότι ο δρόμος προς την ειρήνη περνάει από την εναντίωση στους «δικούς» τους κυβερνήτες. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει μόνο τη νίκη του Ιράν και την ήττα των ΗΠΑ και του Ισραήλ.

Τα κύρια συνθήματα της ΕΚΔ κατά τη διάρκεια του πολέμου ήταν «Κάτω τα Χέρια από το Ιράν» και «Κάτω οι Πολεμοκάπηλοι», συνθήματα που κολυμπούσαν στο ρεύμα του φιλοϊμπεριαλιστικού πασιφισμού, με τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία στη Βρετανία και με τον Μπέρνι Σάντερς και την Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ στις ΗΠΑ. Ενώ η ΕΚΔ έγραψε τόμους εναντίον του Τραμπ, του Νετανιάχου και των πολεμοκάπηλων, δεν είχε τίποτα να πει εναντίον της εξαπάτησης του αστικού πασιφισμού. Η προσθήκη συνθημάτων όπως «Κάτω ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός» και «Επανάσταση ενάντια στην τάξη των δισεκατομμυριούχων» δεν έθεσε κάποια διαχωριστική γραμμή, καθώς τα αιτήματα ήταν εντελώς αφηρημένα και δεν είχαν πρακτικές συνέπειες. Αυτό που έκανε η ΕΚΔ ήταν να δημιουργήσει μια γέφυρα μεταξύ της πτέρυγας της αστικής τάξης που εναντιώθηκε στον πόλεμο και της ριζοσπαστικής αριστεράς.

Αυτό που θα αποτελούσε μια επαναστατική παρέμβαση στον πόλεμο δεν ήταν το κάλεσμα για επανάσταση ή το κούνημα κόκκινων σημαιών, αλλά ο αγώνας για να σπάσει η κυριαρχία των υποστηρικτών του ιμπεριαλισμού στο εργατικό κίνημα και να κερδηθεί το παλαιστινιακό κίνημα από τα χέρια των φιλελεύθερων. Η παρέμβαση της ΕΚΔ στον πόλεμο δεν ήταν επαναστατική – το μόνο που έκανε ήταν να θολώσει τα νερά.

Ο Παγκόσμιος Νότος

Μια αποφασιστική ήττα της αμερικανο-ισραηλινής επίθεσης κατά του Ιράν θα είχε προωθήσει άμεσα τον αγώνα για εθνική απελευθέρωση σε ολόκληρο τον Παγκόσμιο Νότο. Εδώ το καθήκον των Μαρξιστών ήταν να ξεσηκώσουν τις μάζες με βάση αυτό. Ένα από τα κύρια εμπόδια σε αυτό ήταν το διπλό παιχνίδι που έπαιξαν οι κυβερνήσεις των εξαρτημένων χωρών. Από τον αραβικό κόσμο μέχρι τη Λατινική Αμερική, οι περισσότερες κυβερνήσεις καταδίκασαν τον πόλεμο. Αλλά ταυτόχρονα, οι περισσότερες είναι σε στενή συμμαχία με τους Αμερικανούς ιμπεριαλιστές και δεν κούνησαν ούτε το μικρό τους δαχτυλάκι ενάντια στην αμερικανο-σιωνιστική επίθεση.

Σε ολόκληρο τον Παγκόσμιο Νότο, μεγάλο μέρος της Αριστεράς στρέφεται προς τη συμμαχία BRICS, που κυριαρχείται από τους ίδιους ηγέτες, για να προσφέρουν μια εναλλακτική λύση στην αμερικανική κυριαρχία. Αν η Ρωσία ή η Κίνα είχαν υποστηρίξει τον Ιρανό σύμμαχό τους σε αυτόν τον πόλεμο, για παράδειγμα προστατεύοντας το Ιράν με την πυρηνική τους ομπρέλα, αυτό θα μπορούσε να είχε αποφασιστική επίδραση στην ισορροπία των δυνάμεων στην περιοχή, απωθώντας την επίθεση του Νετανιάχου, αποδυναμώνοντας το καθεστώς του και υπονομεύοντας τη δύναμη των ΗΠΑ. Αλλά η Ρωσία του Πούτιν και η Κίνα του Σι δεν έκαναν τίποτα τέτοιο. Αντίθετα, ο Πούτιν άρπαξε την ευκαιρία να επεκτείνει την αντιδραστική κατάκτηση της Ουκρανίας, ενώ ο Σι διαπραγματεύτηκε νέες εμπορικές συμφωνίες, ενώ υποσχέθηκε να μην παρέμβει στις υποθέσεις άλλων χωρών.

Τόσο ο Πούτιν όσο και ο Σι αρνήθηκαν να κάνουν το παραμικρό βήμα για να υπερασπιστούν το Ιράν, καλώντας αντίθετα για ειρήνη, αποκλιμάκωση και σεβασμό του διεθνούς δικαίου. Αυτή η πλήρης συνθηκολόγηση στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό δείχνει την απόλυτη ανικανότητα των BRICS ως εναλλακτική λύση. Σε κάθε βήμα, αυτό το μπλοκ παραλύει από την επιδίωξη των στενών και αντιδραστικών συμφερόντων των ηγετών του και από την απροθυμία τους να αποξενώσουν τις ΗΠΑ.

Ένα άλλο παράδειγμα αυτής της πίστης στη διεθνή κοινότητα παρέχει το Κομμουνιστικό Κόμμα των Φιλιππίνων (ΚΚΦ). Αντανακλώντας τις υγιείς διαθέσεις της βάσης του κόμματος, το ΚΚΦ επέμεινε:

Ήταν σωστό να καλέσουν τις μάζες να βοηθήσουν το Ιράν, αγωνιζόμενες ενάντια στους ιμπεριαλιστές και την κυβέρνηση των Φιλιππίνων. Ωστόσο, το ΚΚΦ υπονόμευσε αυτό το σωστό κάλεσμα παρουσιάζοντας μια ψευδή εικόνα της κατάστασης, που δημιουργούσε την εντύπωση ότι ήταν δυνατή μια προοδευτική έκβαση του πολέμου χωρίς τη συμμετοχή των μαζών. Έγραψε:

Την ημέρα μετά τη δημοσίευση αυτού του άρθρου, ο Τραμπ έριξε τις βόμβες των 30.000 λιβρών. Το λάθος του ΚΚΦ δεν ήταν μια απλή αναλυτική γκάφα. Το πολιτικό περιεχόμενο της ανακοίνωσής του ήταν να κατευνάσει τις μάζες αντί να προωθήσει τον αγώνα τους προς τα εμπρός, με την ψευδαίσθηση ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να αναγκαστεί να υποχωρήσει μέσα από την πίεση της «διεθνούς κοινότητας των εθνών» – μιας κοινότητας που αποτελείται από τις αντιδραστικές δυνάμεις της Δύσης που εν τέλει υποστήριξαν τον Τραμπ και τους ηγέτες του Παγκόσμιου Νότου που συνθηκολόγησαν μαζί του.

Ό,τι και αν λέει τώρα η ηγεσία του κόμματος για την κινητοποίηση των μαζών για την πάλη κατά του ιμπεριαλισμού, η πολιτική της από την ίδρυσή της, είναι να υποστηρίζει σταθερά τη φιλελεύθερη πτέρυγα της φιλιππινέζικης αστικής τάξης, που αποτελεί τον πιο αφοσιωμένο υποστηρικτή του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Αυτή η στρατηγική έχει οδηγήσει το αντιιμπεριαλιστικό κίνημα σε αδιέξοδο στις Φιλιππίνες και σε πολλά μέρη του Παγκόσμιου Νότου. Για να προχωρήσουμε προς τα εμπρός, είναι απαραίτητο να σπάσουμε τη συμμαχία μεταξύ των μαζών και των λακέδων του ιμπεριαλισμού. Όπως εξήγησε η Κομμουνιστική Διεθνής στις Γενικές Θέσεις Πάνω στο Ζήτημα της Ανατολής του 1922, «Οι καταπιεσμένες μάζες μπορούν να οδηγηθούν στη νίκη μόνο με μια συνεπή επαναστατική γραμμή που στοχεύει στην προσέλκυση των ευρύτερων μαζών στον ενεργό αγώνα και στην χωρίς όρους ρήξη με όλους όσους επιδιώκουν τη συμφιλίωση με τον ιμπεριαλισμό προκειμένου να διατηρήσουν την ταξική τους κυριαρχία», [δική μας μετάφραση].

Αντιδρώντας σε κόμματα όπως το ΚΚΦ που συνθηκολογούν με την αστική τάξη στον Παγκόσμιο Νότο, μια σειρά από τάσεις, όπως το Μαρξιστικό Φόρουμ στη Μανίλα, απορρίπτουν την ίδια την υπεράσπιση του Ιράν ως εθνικιστική συνθηκολόγηση. Αυτό τις θέτει σε αντίθεση με τις σωστές διαθέσεις των μαζών να παλέψουν ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τους σιωνιστές πράκτορές του. Και πάλι, οι Θέσεις της Κομιντέρν επέμειναν: «Οποιαδήποτε άρνηση των κομμουνιστών στις αποικίες να συμμετάσχουν στον αγώνα κατά της ιμπεριαλιστικής τυραννίας, με τη δικαιολογία της υποτιθέμενης “υπεράσπισης” των ανεξάρτητων ταξικών συμφερόντων, είναι οπορτουνισμός του χειρότερου είδους που μπορεί μόνο να δυσφημίσει την προλεταριακή επανάσταση στην Ανατολή».

Κεντρισμός Εναντίον Επαναστατικού Αγώνα

Ένας μικρός αριθμός τάσεων διεθνώς υιοθέτησε επίσημα μια επαναστατική θέση για τον πόλεμο. Αν και έχουμε σημαντικές διαφορές με την Επαναστατική Κομμουνιστική Διεθνή Τάση (Revolutionary Communist International Tendency-RCIT), ξεχωρίζει επειδή αγωνίζεται για μια θέση αρχών για τον πόλεμο μέσα στην αριστερά και το εργατικό κίνημα. Οι περισσότερες άλλες ομάδες απέτυχαν να περάσουν από τον αφηρημένο σχολιασμό σε μια ενεργή παρέμβαση με σκοπό τον αναπροσανατολισμό της αριστεράς και του εργατικού κινήματος. Η Τροτσκιστική Φράξια (Trotskyist Fraction-TF) αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Η αρχική θέση αυτής της τάσης ήταν να παραμείνει ουδέτερη στον πόλεμο, συνθηκολογώντας με τον ιμπεριαλισμό παρουσιάζοντας «το Ισραήλ, το ιρανικό καθεστώς, τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις» ως εξίσου αντιδραστικές δυνάμεις («Το Ισραήλ επιτίθεται στο Ιράν: Η Μέση Ανατολή στο χείλος ενός ολοκληρωτικού πολέμου», leftvoice.org, 15 Ιουνίου). Δεν ήταν παρά την επόμενη μέρα που το γαλλικό τμήμα της TF εξέδωσε μια ανακοίνωση με την οποία τάχθηκε στο πλευρό του Ιράν.

Είναι θετικό που η TF άλλαξε τη θέση της και τάχθηκε στο πλευρό του Ιράν – αυτό ήταν ένα προοδευτικό βήμα. Αλλά τι έκαναν για να υλοποιήσουν αυτή τη θέση; Μέχρι στιγμής, το αμερικανικό τμήμα τους δεν έχει ασκήσει καμία κριτική εναντίον των γραφειοκρατών στα σωματεία, των φιλελεύθερων ή των αριστερών που αρνούνται να υπερασπιστούν το Ιράν. Η άρνηση της TF να αγωνιστεί για την υπεράσπιση του Ιράν στην πραγματικότητα κατέστησε αυτή τη θέση εντελώς κενή.

Η σύγκρουση του Ισραήλ και των ΗΠΑ με το Ιράν δεν έχει τελειώσει. Τίποτα δεν έχει επιλυθεί. Περισσότερο χάος πλησιάζει για την περιοχή και τον κόσμο πέρα από αυτήν. Στην αποφασιστικότητά τους να διατηρήσουν την αποδυναμωμένη αυτοκρατορία τους, οι ηγέτες των ΗΠΑ σφίγγουν τη μέγγενη στον κόσμο και ο πόλεμός τους στο Ιράν είναι μια προειδοποίηση για το τι θα ακολουθήσει. Το γεγονός ότι το εργατικό κίνημα δεν ενήργησε ως παράγοντας ενάντια στον αμερικανο-ισραηλινό πόλεμο πρέπει να αποτελέσει ένα καμπανάκι αφύπνισης για τη Μαρξιστική αριστερά. Είναι επείγον να αντληθούν τα διδάγματα – και να αντληθούν γρήγορα.

Σε όλο τον κόσμο, είναι απαραίτητος ένας αγώνας για να διασπαστεί το εργατικό κίνημα από τα φιλοϊμπεριαλιστικά στοιχεία και τους συμφιλιωτές τους. Αυτό είναι θεμελιώδες για να αναδυθεί το προλεταριάτο ως επαναστατική δύναμη. Όπως επέμενε ο Λένιν στον αγώνα του για την οικοδόμηση μιας επαναστατικής διεθνούς: «Η ενότητα με τους σοσιαλσωβινιστές είναι ενότητα με τη “δική” σου εθνική αστική τάξη, που εκμεταλλεύεται άλλα έθνη, είναι διάσπαση του διεθνούς προλεταριάτου» (Ο Οπορτουνισμός και η Χρεοκοπία της ΙΙ Διεθνούς, Ιανουάριος 1916).