Πώς Φτάσαμε Εδώ, Πώς να Παλέψουμε

https://iclfi.org/pubs/obol/9/notia-afriki

25 Σεπτεμβρίου – Το αποτέλεσμα των εκλογών του Μαΐου είναι ξεκάθαρο: μια νίκη για τους ιμπεριαλιστές και τους ντόπιους μεγιστάνες (Randlords) και μια ήττα για τον αγώνα για την απελευθέρωση των μαύρων. Έχοντας σπαταλήσει θεαματικά την εκλογική πλειοψηφία του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου (ANC), η κλίκα του Ραμαφόσα κατέστρωσε την «Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας» (ΚΕΕ) ως τέχνασμα για να καλύψει τον δεξιό συνασπισμό με τη Δημοκρατική Συμμαχία (ΔΣ) που κυριαρχείται από λευκούς. Έχουν αρχίσει ήδη να επιβάλλουν μέτρα λιτότητας, σχεδιάζοντας να περικόψουν χιλιάδες θέσεις δημόσιας διδασκαλίας και άλλες κοινωνικές υπηρεσίες.

Με την ΚΕΕ γεμάτη με λευκούς ρατσιστές και ανοιχτούς υπέρμαχους του ιμπεριαλισμού και του σιωνισμού, αυτή είναι μόνο η αρχή της νεοφιλελεύθερης επίθεσης. Οι παγκόσμιοι τραπεζίτες είναι ενθουσιασμένοι και το ραντ έχει ενισχυθεί μετά τις εκλογές λόγω κερδοσκοπικών συναλλαγών. Αλλά δεν θα είναι ομαλή η πορεία του λευκού μονοπωλιακού κεφαλαίου και των μαύρων πρακτόρων του. Η πίεση από τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, σε συνδυασμό με τις νεοφιλελεύθερες επιθέσεις, είναι μια συνταγή που θα οδηγήσει σε σοκ και κοινωνική αναταραχή. Δείτε μόνο τις μαζικές διαμαρτυρίες και την κυβερνητική κρίση στην Κένυα, οι οποίες ενέπνευσαν και άλλες στη Νιγηρία και αλλού.

Ενώ οι κυβερνώντες της Νότιας Αφρικής δεν είναι τόσο πιεσμένοι όσο ο Ρούτο στην Κένυα ή ο Τινούμπου στη Νιγηρία, η παγκόσμια οικονομική κατάσταση θα τους πιέζει όλο και περισσότερο, καθώς η ηγεμονία των ΗΠΑ συνεχίζει να παρακμάζει. Οι παγκόσμιες και εγχώριες πιέσεις υπόσχονται να διασπάσουν περαιτέρω τις μαύρες ελίτ, διαβρώνοντας την ικανότητα του ANC να περιορίσει τη δυσαρέσκεια.

Υπάρχει κάθε λόγος να περιμένουμε μεγάλες κυβερνητικές κρίσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κατάρρευση της ΚΕΕ πριν από τις επόμενες εκλογές. Το πώς θα επιλυθούν αυτές οι κρίσεις θα καθοριστεί από τον αγώνα. Για να σταματηθεί η επίθεση της ΚΕΕ και να προωθηθούν οι ανάγκες του λαού, το κατ’ εξοχήν μαύρο προλεταριάτο πρέπει να ακολουθήσει έναν επαναστατικό ταξικό αγωνιστικό δρόμο για να επιλύσει το χάος και τη δυστυχία που δημιουργήθηκαν από τον ιμπεριαλισμό και την εθνική καταπίεση. Πρέπει να αγωνιστεί για να ηγηθεί των μαζών, με βάση το δικό του πρόγραμμα και τις δικές του μεθόδους, σε μια σκληρή σύγκρουση με τους λευκούς καπιταλιστές εξουσιαστές.

Το καθήκον αυτή τη στιγμή, που οι μάζες είναι ακόμα αποπροσανατολισμένες από το σοκ της ΚΕΕ και οι αγώνες της εργατικής τάξης βρίσκονται σε ύφεση, είναι να διεξαγάγουμε αμυντικούς αγώνες και να τους χρησιμοποιήσουμε για να προετοιμάσουμε το προλεταριάτο και τις μάζες για τις κρίσεις που έρχονται. Υπάρχουν πολλές επιθέσεις που θέτουν την επείγουσα ανάγκη για αμυντικές δράσεις ενιαίου μετώπου. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση του Xolani Khoza, ενός ακτιβιστή του κόμματος Μαχητές Οικονομικής Ελευθερίας (EFF), ο οποίος βρίσκεται στο στόχαστρο της κρατικής καταστολής επειδή έπαιξε μαχητικό ρόλο στην απεργία της Ένωσης Εργαζομένων στο Εμπόριο και τον Επισιτισμό (SACCAWU) στο σουπερμάρκετ Spar και καλούσε σε μαζικό αγώνα ενάντια στην ΚΕΕ. Η κινητοποίηση για δράσεις ενιαίου μετώπου υπεράσπισης του Khoza είναι το είδος της δράσης που μπορεί να αρχίσει να αλλάζει τον συσχετισμό των δυνάμεων υπέρ του προλεταριάτου.

Αλλά μια ματιά γύρω μας, δείχνει ότι αυτή δεν είναι η πορεία που ακολουθούν οι ηγέτες του εργατικού κινήματος και της αριστεράς. Παρόλο που αυτοί οι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων ακόμη και των δειλών ηγετών του Νοτιοαφρικανικού Κομμουνιστικού Κόμματος (SACP), όλοι λένε ότι πρέπει να πολεμήσουμε την ΚΕΕ, δεν έχουν καμία πρόθεση να κάνουν πραγματικά τίποτα για να οργανώσουν τον μαζικό αγώνα που απαιτείται για να ασκηθεί πραγματική πίεση στους κυβερνώντες. Πράγματι, αυτοί οι αριστεροί ηγέτες είναι η κύρια δύναμη που διασφαλίζει ότι κανένας τέτοιος αγώνας δεν έχει γίνει. Οι επικεφαλής του SACP και του Κογκρέσου Νοτιοαφρικανικών Εργατικών Ενώσεων (COSATU), παρά τις καταγγελίες τους, υποστηρίζουν την ΚΕΕ, αλυσοδένοντας τους εργάτες στη Συμμαχία υπό την ηγεσία του ANC. Οι ηγέτες του EFF και του Συνδικάτου Μεταλλεργατών (NUMSA) αντιτίθενται στην ΚΕΕ και την Τρικομματική Συμμαχία, αλλά δεν κάνουν τίποτα για να κινητοποιήσουν ώστε να παλέψουν εναντίον τους.

Γιατί συμβαίνει αυτό; Σε τελική ανάλυση, οι δικές τους οργανώσεις και θέσεις αντιμετωπίζουν με διάφορους τρόπους μια τρομερή απειλή από την ΚΕΕ, και το πολιτικό κύρος των αριστερών ηγετών μόνο θα μεγάλωνε αν απευθύνονταν στο διαδεδομένο μίσος και το φόβο για αυτή την κυβέρνηση. Αναγνωρίζοντας το γεγονός αυτό, άνθρωποι όπως ο γενικός γραμματέας του SACP Solly Mapaila έχουν αρχίσει τελευταία να καταδικάζουν έντονα το ANC για το ξεπούλημά του για τη συνεργασία του με τη ρατσιστική ΔΣ (ενώ φυσικά σιωπούν για τους υπουργούς του SACP στην ΚΕΕ!) Αλλά ο στόχος του δεν είναι να διοχετεύσει την οργή ενάντια στην προδοσία του ANC στην προετοιμασία των μαζών για αγώνα. Όχι, θέλει να προειδοποιήσει τις μαύρες ελίτ για τον κίνδυνο οι μάζες να γίνουν απείθαρχες και να χρησιμοποιήσει αυτή την απειλή ως μοχλό πίεσης για ανασχηματισμό του υπουργικού συμβουλίου και για άλλους ελιγμούς στην κορυφή.

Αυτό φτάνει στην καρδιά της κοινοβουλευτικής στρατηγικής της ταξικής συνεργασίας, που πρέπει να αντιμετωπίσουμε για να κάνουμε οποιαδήποτε πρόοδο στον αγώνα ενάντια στην ΚΕΕ. Από τον Mapaila μέχρι τον Ίρβιν Τζιμ, τον Τζούλιους Μαλέμα και τον Φλόιντ Σιβάμπου, οι απαντήσεις τους στην ΚΕΕ στηρίζονται στο να δέσουν τις μάζες με μια πτέρυγα των μαύρων ελίτ και να πείσουν τους «συγγενείς» τους του απελευθερωτικού κινήματος να επιστρέψουν στις καλές μέρες του Χάρτη της Ελευθερίας. Αυτή η χρεοκοπημένη στρατηγική είναι αυτό που μας οδήγησε εξαρχής στο σημερινό αδιέξοδο, με την αριστερά και το εργατικό κίνημα να είναι πιο αδύναμα και διασπασμένα από ότι ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Από τη Συνέλευση για μια Δημοκρατική Νότια Αφρική (CODESA) και τo GEAR [οικονομικό πρόγραμμα] μέχρι τη σφαγή στη Μαρικάνα και τις εκλογές του Μάη, το πρόγραμμα της ενότητας πίσω από τις ελίτ εξυπηρέτησε σε κάθε στάδιο στο να παραλύσει και να σαμποτάρει τον αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τη λευκή κυριαρχία.

Αυτό εξηγεί γιατί η κύρια απειλή για τη σταθερότητα της κυβέρνησης προέρχεται σήμερα από τα δεξιά, από το αλαζονικό πείσμα του πρωθυπουργού Zille και ΣΙΑ. Με την ταξική πάλη πλέον σε ύφεση, οι μαύρες ελίτ δεν βλέπουν τη δυσαρέσκεια των μαζών ως την κύρια άμεση ανησυχία. Η απειλή που τους προβάλλει ως μεγαλύτερη είναι η οικονομική «ημέρα της κρίσεως» που θα εξαπέλυε το ιμπεριαλιστικό χρηματιστικό κεφάλαιο ενάντια σε λαϊκιστικά μέτρα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα καθοριστικά στρώματα των μαύρων ελίτ έχουν αγκαλιάσει με ενθουσιασμό την πορεία της ΚΕΕ, ενώ οι υπόλοιποι δεν έχουν κάνει τίποτα περισσότερο από το να κλαψουρίζουν.

Όπως λέμε από τον Ιούνιο, δεν μπορείς να πολεμάς τη ΔΣ και τους ιμπεριαλιστές μαζί με τους σφαγείς της Μαρικάνα! Για να προχωρήσουμε στην οικοδόμηση μιας μαχητικής αντιπολίτευσης κατά της ΚΕΕ, το κεντρικό στρατηγικό καθήκον είναι να σπάσουμε πολιτικά τις μαύρες μάζες από τις εθνικιστικές ελίτ. Αυτό είναι το κύριο μάθημα που πρέπει να αντληθεί από το σημερινό αδιέξοδο, μεταξύ άλλων και από τους αγωνιστές του EFF που αναζητούν απαντήσεις στην κρίση που έχει κατακλύσει το κόμμα τους μετά τις εκλογές του Μαΐου. Για να δείξουμε πώς πρέπει να γίνει αυτό και να αποκαλύψουμε τις ρίζες αυτής της κρίσης, πρέπει να ξεκινήσουμε εξετάζοντας την αντίφαση που καθόρισε την προεκλογική εκστρατεία του EFF.

Ποιος ο Δρόμος για τους Μαχητές του EFF;

Καλέσαμε για κριτική ψήφο στο EFF στις 29 Μαΐου, επειδή αυτό προσέφερε τον καλύτερο τρόπο για να καταφέρουμε ένα χτύπημα ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τη λευκή κυριαρχία. Η θεμελιώδης επιλογή που τέθηκε σε αυτές τις εκλογές ήταν: «Θα υπάρξει ακόμα περισσότερη, νεοφιλελεύθερη επίθεση του νεο-απαρτχάιντ ή θα βάλουμε ένα τέλος στην καταστροφική πορεία των τελευταίων 30 ετών;» («The Road to Land and Jobs», 27 Απριλίου). Οι ιμπεριαλιστές και οι Randlords έθεσαν την ταξική τους γραμμή, δηλώνοντας ότι θα έκαναν την οικονομία να υποφέρει αν ανέβαινε στην εξουσία μια κυβέρνηση συνασπισμού βασισμένη στις πολιτικές του EFF.

Η εκλογική πολιτική των λευκών κυβερνώντων δείχνει απλώς ότι για να σημειωθεί οποιαδήποτε πρόοδος προς τους Βασικούς Πυλώνες του EFF – ιδιαίτερα τα ζωτικής σημασίας αιτήματα για απαλλοτρίωση της γης και εθνικοποίηση των ορυχείων – θα χρειαστεί οξεία σύγκρουση με την αστική τάξη. Αλλά η ίδια η ηγεσία και η στρατηγική του EFF είναι τα κύρια εμπόδια που στέκονται στο δρόμο ενός τέτοιου αγώνα. Όπως εξηγήσαμε στο «The Road to Land and Jobs»:

«Το EFF αντλεί υποστήριξη από όλα τα τμήματα των μαύρων μαζών απευθυνόμενο στη δίψα για απελευθέρωση των μαύρων με ριζοσπαστικά μέτρα που είναι εντελώς απαράδεκτα για το λευκό μονοπωλιακό κεφάλαιο. Αλλά υπόσχεται έναν μικροαστικό δρόμο προς την απελευθέρωση, αποδεκτό από τις μαύρες ελίτ – οι οποίες και οι ίδιες καταπιέζονται από και είναι δεμένες με τους λευκούς κυβερνώντες».

Η αγκιτάτσιά μας για ψήφους υπέρ του EFF αποσκοπούσε στην έκθεση και όξυνση αυτής της αντίφασης, θέτοντας ξεκάθαρα την επιλογή μπροστά σε κάθε αγωνιστή που ήταν υπέρ του EFF: ο δρόμος της ταξικής πάλης για τους Βασικούς Πυλώνες ή ο δρόμος της κοινοβουλευτικής ταξικής συνεργασίας, της προδοσίας και της συνθηκολόγησης. Επιδιώξαμε με αυτόν τον τρόπο να συγκροτήσουμε έναν επαναστατικό ταξικό αγωνιστικό πόλο για να αναμετρηθούμε με το EFF για την ηγεσία του αντιιμπεριαλιστικού αγώνα.

Η ίδια αντίφαση διέτρεξε ολόκληρη την προεκλογική εκστρατεία του EFF. Για παράδειγμα, ο Mbuyiseni Ndlozi δήλωνε στο κανάλι SABC ότι ποτέ δεν θα εγκαταλείψουν τους Βασικούς Πυλώνες τους για έναν συνασπισμό με το ANC: «Δεν χρειάζεστε κυβέρνηση συνασπισμού. Χρειάζεστε μια κυβέρνηση οικονομικής ελευθερίας». Την ίδια στιγμή, ο Τζούλιους Μαλέμα και άλλοι θα καταπατούσαν αυτούς τους Πυλώνες για να διαβεβαιώσουν τους καπιταλιστές ότι δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν. Όταν πίεσαν με έντονες αντιδράσεις σχετικά με την εθνικοποίηση των τραπεζών, ο Μαλέμα υποσχέθηκε ότι το EFF δεν σχεδίαζε να κυνηγήσει τις ιδιωτικές τράπεζες, αλλά μόνο να δημιουργήσει μια κρατική τράπεζα για να συνυπάρξει ειρηνικά μαζί τους.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της εκστρατείας, όσο περισσότερο οι ιμπεριαλιστές αύξαναν την πίεση, τόσο περισσότερο οι ηγέτες του EFF υποχωρούσαν από τα προοδευτικά τους αιτήματα. Αυτός ήταν ένας σημαντικός παράγοντας για την απώλεια της εκλογικής υποστήριξης του EFF. Μεγάλο μέρος της εκλογικής του βάσης επέλεξε το λαϊκιστικό κόμμα MK, βλέποντας τον ηγέτη του Τζέικομπ Ζούμα ως πιο ικανό στους ελιγμούς με το μονοπωλιακό κεφάλαιο. Αμέσως μετά το απογοητευτικό εκλογικό αποτέλεσμα του EFF, ο Μαλέμα κατέστησε σαφές ότι οι Πυλώνες τους ήταν τελικά διαπραγματεύσιμοι. Για να αποτρέψει έναν συνασπισμό με τη ΔΣ, απηύθυνε έκκληση σε τμήματα της ηγεσίας του ANC και σε μαύρους επιχειρηματίες να επιμείνουν στη δοκιμασμένη επιλογή ενός συνασπισμού με τους «συγγενείς» τους. Όλα αυτά ήταν μάταια. Όποιο φόβο είχαν αυτές οι μαύρες ελίτ στο να προσκαλέσουν τη ΔΣ στην κυβέρνηση, αυτός δεν ήταν τίποτα μπροστά στην τιμωρία που γνώριζαν ότι θα τους επιφύλασσαν οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές αν συμμαχούσαν με το MK και το EFF.

Τα μέλη του EFF μας είπαν ότι πολλοί άνθρωποι που ήθελαν να υποστηρίξουν το κόμμα αποθαρρύνονταν από τις απειλές για την «οικονομική ημέρα της κρίσης» αν το EFF ανέβαινε στην εξουσία: Λέγανε κοιτάξτε τι συνέβη στην οικονομία της Ζιμπάμπουε αφού οι ΗΠΑ και η Βρετανία έσφιξαν τη μέγγενη σε αντίποινα για τις κατασχέσεις γης. Αυτή είναι μια εύστοχη παρατήρηση. Αυτό που πρέπει να καταλάβουν οι αγωνιστές του EFF είναι ότι η ίδια η στρατηγική του EFF αφοπλίζει τις μάζες και τις αφήνει αβοήθητες απέναντι σε αυτόν τον εκβιασμό, τον οποίο οι ιμπεριαλιστές χρησιμοποιούν ξανά και ξανά για να κρατήσουν τους υπηκόους τους σε τάξη. Αν οι ηγέτες του EFF δεν είναι προετοιμασμένοι να επιμείνουν στα δικά τους αιτήματα, ποια εμπιστοσύνη μπορούν να έχουν οι εργάτες και οι φτωχοί ότι θα πολεμήσουν το ιμπεριαλιστικό σαμποτάζ προκειμένου να τα υλοποιήσουν; Καμία απολύτως.

Γιατί ο Μαλέμα και ΣΙΑ συνθηκολόγησαν μπροστά στον ιμπεριαλιστικό εκβιασμό; Επειδή η εναλλακτική πορεία – αντιστεκόμενοι στις απειλές και επιμένοντας στα αιτήματα που απαιτούνται για την εθνική απελευθέρωση και την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη – απαιτούσε την προετοιμασία των μαζών για μια σοβαρή σύγκρουση με τον ιμπεριαλισμό. Αυτό είναι εντελώς ασύμβατο με την κοινοβουλευτική στρατηγική των ηγετών του EFF για να προσελκύουν τις μαύρες ελίτ που, παρά το γεγονός ότι ασφυκτιούν από το λευκό κεφάλαιο, είναι δεμένες με τους ίδιους που κατέχουν τα μονοπώλια. Οποιαδήποτε επιθυμία των επίδοξων μαύρων καπιταλιστών να αντισταθούν στον ιμπεριαλισμό καταβάλλεται από το φόβο τους ότι οι μαύροι εργάτες θα παλέψουν κατά των ιμπεριαλιστών με μεθόδους ταξικής πάλης, κάτι που θα απειλούσε τη δική τους προνομιακή θέση.

Το EFF βρίσκεται τώρα σε κρίση, με τον Φλόιντ Σιβάμπου και άλλους να πηγαίνουν στο MK. Οι εκλογές έδειξαν μια πραγματική αύξηση της δημοτικότητας του MK. Αυτά δεν είναι καλά νέα για τις μαύρες μάζες. Παράλληλα με προοδευτικά αιτήματα όπως η εθνικοποίηση της γης, το κόμμα του Ζούμα προωθεί τον αντιμεταναστευτικό, αντιγυναικείο σοβινισμό, τον φυλετισμό και άλλες αντιδραστικές εκκλήσεις. Με τον τρόπο αυτό, το MK διχάζει την εργατική τάξη, αποδυναμώνοντας την ικανότητά της να παλέψει κατά του λευκού μονοπωλιακού κεφαλαίου.

Στην πραγματικότητα, ένας συνασπισμός ANC-MK-EFF θα ήταν εις βάρος των μαύρων μαζών. Θα γινόταν, προδίδοντας τα κεντρικά αιτήματα του EFF και βάζοντας νέο περιτύλιγμα στην κυβερνητική Συμμαχία, της οποίας οι πολιτικές έχουν αποδειχθεί τόσο καταστροφικές τα τελευταία 30 χρόνια, με επιτομή τη σφαγή των μεταλλωρύχων της Μαρικάνα όταν ο Ζούμα ήταν πρόεδρος. Σε αντίθεση με τον ισχυρισμό του Φλόιντ Σιβάμπου ότι η μετακίνησή του στο MK θα βοηθήσει στην ένωση των προοδευτικών δυνάμεων, ο Ζούμα και ΣΙΑ είναι θεμελιωδώς ανίκανοι να ενώσουν τις μάζες ενάντια στον ιμπεριαλισμό, επειδή είναι δεμένοι χειροπόδαρα με το κεφάλαιο.

Οι αριστεροί του EFF που απορρίπτουν αυτή την πορεία πρέπει να βγάλουν τα σωστά συμπεράσματα. Ήρθε η ώρα να σπάσουν τη στρατηγική της ενότητας με τις μαύρες ελίτ και να χαράξουν μια εντελώς διαφορετική πορεία, μια πορεία που ενώνει την υπόθεση της εθνικής απελευθέρωσης με την ταξική πάλη. Αυτό απαιτεί την πολιτική ανεξαρτησία του προλεταριάτου από τους εθνικιστές και όλες τις αστικές δυνάμεις. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της ρήξης των εργατών με τους γραφειοκράτες των συνδικάτων και όλους τους οπορτουνιστές στο εργατικό κίνημα, οι οποίοι ο καθένας με τον τρόπο του αφήνουν τους εθνικιστές επικεφαλής του απελευθερωτικού αγώνα.

Η Προδοσία του NUMSA

Αυτή τη στιγμή, η ταξική πάλη βρίσκεται σε ύφεση. Οι εργάτες διστάζουν να απεργήσουν, ανησυχώντας μήπως διακινδυνεύσουν τις θέσεις εργασίας τους, καθώς το ποσοστό ανεργίας, που είναι ήδη το δεύτερο υψηλότερο στον κόσμο, συνεχίζει να αυξάνεται. Και τώρα αντιμετωπίζουν ένα νεοφιλελεύθερο μπαράζ από την ΚΕΕ. Ο πραγματικός ένοχος σε αυτή τη σκηνή του εγκλήματος είναι οι συνδικαλιστές ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων των «Κομμουνιστών» που ηγούνται του NUMSA.

Απαντώντας στο γεγονός ότι ο Mapaila κατακεραύνωσε το ANC επειδή συμμάχησε με τη ΔΣ, ο πρόεδρος του NUMSA Andrew Chirwa έγραψε ότι αυτό επιβεβαίωσε την ορθότητα της απόφασης του NUMSA μετά τη Μαρικάνα «να σταματήσει να ψηφίζει και να κάνει εκστρατεία για το ANC, επειδή ξέραμε ότι θα αποτύγχανε να μεταμορφώσει τις ζωές της πλειοψηφίας των ανθρώπων» (Sunday Times, 8 Σεπτεμβρίου). Πολύ καλά. Αλλά αυτό εγείρει το ερώτημα: Τι έχουν κάνει για να οικοδομήσουν πραγματικά έναν πόλο της εργατικής τάξης που θα ηγηθεί του αγώνα για τον Χάρτη της Ελευθερίας και άλλα αιτήματα που προδόθηκαν από το ANC; Σίγουρα, αν οι ηγέτες ενός από τα μεγαλύτερα και ισχυρότερα συνδικάτα της ηπείρου είχαν αγωνιστεί σοβαρά για αυτή τη σωστή προοπτική, δεν θα βρισκόμασταν σήμερα σε αυτό το χάλι.

Μακριά από το να αγωνίζονται για έναν πολιτικό πόλο της εργατικής τάξης, στις φετινές εκλογές οι ηγέτες του NUMSA δεν αντιτάχθηκαν καν στην ψήφο προς το ANC! Και όταν ήρθε η ώρα να σχηματιστεί κυβέρνηση, η απάντησή τους ήταν η ίδια με αυτή του Μαλέμα: ένας συνασπισμός ANC-MK-EFF. Ένας εκπρόσωπος του NUMSA επικροτεί ακόμη και την κίνηση του Σιβάμπου να μπει στο MK, προωθώντας το ψέμα ότι η ένωση κάτω από την πολιτική ομπρέλα του Ζούμα είναι ο τρόπος για την καταπολέμηση του ιμπεριαλισμού.

Ενώ οι ηγέτες του NUMSA μπορούν να καταγγέλλουν αφηρημένα τις εθνικιστικές ελίτ, η πραγματική τους πολιτική είναι εντελώς αντίθετη με τον αγώνα για πολιτική ρήξη μαζί τους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Σοσιαλιστικό Επαναστατικό Εργατικό Κόμμα που το NUMSA δημιούργησε, πέθανε στη γέννα το 2019. Η ηγεσία του NUMSA δεν μπόρεσε να εξηγήσει ούτε καν στους φιλοκομμουνιστές εργάτες γιατί θα έπρεπε να υποστηρίξουν ένα πολύ μικρότερο και με μικρότερη επιρροή κόμμα, όταν τα αιτήματα, η στρατηγική και η προτεινόμενη πορεία δράσης του δεν διέφεραν ουσιαστικά από αυτά του EFF. Αντ’ αυτού, η κύρια απάντησή τους στην αυξανόμενη πολιτική επιρροή του EFF μεταξύ των εργατών είναι ο χονδροειδής σεχταρισμός, όπως η άρνηση να συμμετάσχουν στη διαμαρτυρία του EFF να κλείσουν τα πάντα στη χώρα τον Μάρτιο του 2023 κατά της αποκοπής φορτίου [που προκαλεί καθημερινά πολύωρες διακοπές ρεύματος]. Τέτοιες ηλιθιότητες ενισχύουν μόνο την πολιτική ηγεμονία των εθνικιστών, ενώ τροφοδοτούν την εχθρότητα προς τα συνδικάτα μέσα στις μάζες των ανέργων.

Οι ηγέτες του NUMSA έχουν αποδείξει στην πράξη ότι δεν αντιπαραθέτουν ένα επαναστατικό προλεταριακό πρόγραμμα στους μικροαστούς εθνικιστές. Το καθήκον για τους αγωνιστές του NUMSA είναι να οικοδομήσουν μια επαναστατική αντιπολίτευση που θα παλεύει για μια διαφορετική ηγεσία και μια διαφορετική πορεία για το συνδικάτο: αυτή του ανταγωνισμού με τους εθνικιστές για την προλεταριακή ηγεσία του απελευθερωτικού αγώνα.

Η Πάλη για την Επαναστατική Ηγεσία

Το ίδιο ισχύει και για τα συνδικάτα COSATU, των οποίων οι ηγέτες στηρίζουν την ΚΕΕ, και για την Νοτιοαφρικανική ομοσπονδία Συνδικάτων (SAFTU) υπό τον Βάβι, που ποζάρει ως υπερασπιστής της ανεξαρτησίας της εργατικής τάξης. Η «ανεξαρτησία» του Βάβι είναι αυτή της τάσης του εργατισμού της δεκαετίας του 1980, η οποία αντιπαρέθετε την ταξική πάλη στον αγώνα για εθνική απελευθέρωση. Όπως και οι ηγέτες του NUMSA, ο Βάβι και οι οπαδοί του αφήνουν τον αγώνα για την ελευθερία στα χέρια των εθνικιστών που αναπόφευκτα τον υπονομεύουν και τον σαμποτάρουν. Η πραγματική διαφορά μεταξύ των δύο είναι ότι ο Βάβι δεν παριστάνει τον κομμουνιστή. Αυτός και οι συνοδοιπόροι του στην SAFTU έδειξαν το πραγματικό τους πρόσωπο όταν ανακοίνωσαν μετά την ομιλία του Ραμαφόσα για την έναρξη των εργασιών της Βουλής ότι «καλωσορίζουν τις τρεις στρατηγικές προτεραιότητες της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας!»

Αριστερές ομάδες όπως το Εργατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (WASP) και το Μαρξιστικό Εργατικό Κόμμα (MWP) θα ασκήσουν φυσικά κριτική και θα παραπονεθούν γι’ αυτό όταν η κλίκα του Βάβι συνθηκολογεί τόσο χοντροκομμένα. Αλλά απορρίπτουν το απαραίτητο βήμα από την αριστερή κριτική στην επαναστατική δράση: τον αγώνα για την αντικατάσταση της υπάρχουσας γραφειοκρατίας με μια ταξική αγωνιστική ηγεσία, προκειμένου να αλλάξει η πορεία της SAFTU. Πράγματι, λειτουργούν ως ένα από τα κύρια στηρίγματα του Βάβι και των συμμάχων του, προωθώντας τους ως πιο «προοδευτικούς» και «αριστερούς» από τους ηγέτες του NUMSA.

Κατά βάθος, ο λόγος αυτής της σάπιας πορείας είναι και ο λόγος για τον οποίο αυτές οι ομάδες στάθηκαν στο περιθώριο στις εκλογές, απλά αγνοώντας ή καταγγέλλοντας την εκστρατεία του EFF. Είναι ο λόγος για τον οποίο δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις αυταπάτες που έχουν οι εργάτες και η νεολαία στο αριστερό εθνικιστικό πρόγραμμα του EFF, αντίθετα αγνοούν αυτές τις αυταπάτες. Είναι επειδή βλέπουν τον αγώνα ενάντια στην εθνική καταπίεση και τον ιμπεριαλισμό ως εκτροπή από την ταξική πάλη και όχι ως κομβικό σημείο για την εργατική επανάσταση. Ως αποτέλεσμα, είναι εντελώς ανίκανοι να διεξάγουν έναν γνήσιο αγώνα για την πολιτική ανεξαρτησία της εργατικής τάξης, ο οποίος απαιτεί πάλη για την κομμουνιστική ηγεσία του απελευθερωτικού κινήματος, προκειμένου να συγχωνευθούν οι εθνικοί και οι ταξικοί αγώνες.

Αυτό τους έχει αφήσει αποπροσανατολισμένους και ανίκανους να χαράξουν μια πορεία για να αντιμετωπίσουν τα εμπόδια στην ταξική πάλη ενάντια στην ΚΕΕ. Στον απόηχο των εκλογών, πανηγύριζαν ότι η μαζική οπισθοχώρηση για το ANC και το EFF σημαίνει ότι οι εθνικιστές έχουν απαξιωθεί και ο δρόμος είναι ανοιχτός για την ταξική πάλη. Το μόνο που έπρεπε να κάνουν οι επαναστάτες για να ενώσουν τους διαφορετικούς αγώνες των καταπιεζόμενων ήταν απλώς να καταγγείλουν τις προδοσίες του παρελθόντος των εθνικιστών, κηρύσσοντας παράλληλα την ανάγκη για ένα ανεξάρτητο εργατικό κόμμα και τη σοσιαλιστική επανάσταση. Λίγους μήνες μετά, αυτή η εκστρατεία δεν πηγαίνει πουθενά και έχουν επιστρέψει στο αιώνιο παιχνίδι αναμονής ελπίζοντας ότι ο Βάβι θα δώσει το πράσινο φως για την ίδρυση ενός εργατικού κόμματος.

Ολόκληρη η ιστορία του κινήματος κατά του απαρτχάιντ δείχνει ότι αν οι Μαρξιστές δεν ανταγωνίζονται ενεργά τους εθνικιστές για την ηγεσία του απελευθερωτικού αγώνα, η ηγεμονία των εθνικιστών θα ενισχυθεί όταν οι μάζες ξεσηκωθούν (βλ. «For National Liberation and Black Proletarian Power!», Αmabolsheviki Amnyama (ΑΒΑ) τεύχος 1, Οκτώβριος 2023). Ωστόσο, αυτή η άρνηση καθορίζει ακριβώς τις εκστρατείες των WASP και MWP για ένα «μαζικό εργατικό κόμμα».

Αρκετά! Αντί να επαναλαμβάνουν τα λάθη που οδήγησαν την αριστερά στη σημερινή μίζερη κατάσταση, είναι καιρός να μάθουν από αυτά και να αλλάξουν πορεία. Αυτό απαιτεί ανοιχτή και διεξοδική πολιτική συζήτηση, συμπεριλαμβανομένης της αντιμετώπισης των λόγων για τους οποίους η μαρξιστική αριστερά αποδείχθηκε χρεοκοπημένη για να παλέψει τη θριαμβολογία του φιλελευθερισμού τις δεκαετίες μετά την αντεπανάσταση στη Σοβιετική Ένωση. Στη Νότια Αφρική, αυτό σήμαινε ότι ήταν ανίκανη να προωθήσει μια επαναστατική πορεία πάλης ενάντια στο GEAR και άλλες νεοφιλελεύθερες επιθέσεις, γεγονός που καθόρισε την αδυναμία μετά τη Μαρικάνα να δώσει απαντήσεις στο EFF και να οικοδομήσει έναν πόλο ταξικής πάλης.

Ξέρουμε από τη δική μας εμπειρία ότι αυτό δεν είναι εύκολο (βλ. «Why the ICL Collapsed & How We Reforged It», Spartacist τεύχος 68, Σεπτέμβριος 2023 ή «Spartacist/South Africa Refounded!», ABA τεύχος 1). Όμως όσοι πάρουν αυτό το δρόμο μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στους αγώνες που έρχονται. Σε μια πολεμική που αναφερόταν στην τρέχουσα κρίση στη Διεθνή Σοσιαλιστική Εναλλακτική (ISA) – της οποίας το WASP είναι τμήμα – οι σύντροφοί μας στη Σπαρτακιστική Ένωση/ΗΠΑ τόνισαν ότι αυτό δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά ένα σύμπτωμα της πολιτικής κρίσης που συγκλονίζει ολόκληρη τη διεθνή μαρξιστική αριστερά. Είναι δυνατόν να αναδυθούμε ισχυρότεροι. Για όσους θέλουν να αγωνιστούν, προτείνουμε να ανοίξουμε μια ειλικρινή και συντροφική συζήτηση για τις επαναστατικές προοπτικές στην τρέχουσα περίοδο:

«Μόνο οι υπομονετικές και με αρχές συζητήσεις μεταξύ των τάσεων μπορούν να βάλουν ένα τέλος στη συνεχή αποσύνθεση των επαναστατικών δυνάμεων και να οδηγήσουν στην προώθηση για τη σφυρηλάτηση ενός πραγματικού Παγκόσμιου Κόμματος της Σοσιαλιστικής Επανάστασης».